Inngangur

Byggðamynstur

Landslagshönnun

Viðskipti og iðnaður

Þekking

Samgöngur

Vöruflutningar

Orka

Stefnumið

Viðskipta- og iðnaðarstefna miðar að því að auka fjölbreytni, styrkja grundvöll núverandi starfsemi á svæðinu og laða að nýja fjárfestingu, innlenda sem erlenda. Þetta felur í sér að gera svæðið eftirsóknarvert fyrir háþróaðan og vistvænan iðnað, svo sem fyrir vöruflutninga, fjölbreytta framleiðslu, verslun, menningarstarfsemi og afþreyingu. Helsti grundvöllur stefnunnar er ákjósanleg landfræðileg staðsetning svæðisins, það er nálægð við höfuðborgarsvæðið og alþjóðaflugvöll.

Íslenskt hagkerfi byggir á sterkri stofnanaumgjörð, mjög hæfu vinnuafli og áherslu á sjálfbærni og virðingu fyrir umhverfinu.
Keflavíkurflugvöllur er megindrifkraftur í efnahagslífi Suðurnesja. Yfir fjórðungur starfa á svæðinu eru í samgöngutengdri starfsemi og þar á eftir kemur hótel- og veitingageirinn. Í efnahagssýn fyrir landið er tilgreind nauðsyn þess að auka fjölbreytni og laða að fjárfestingu í nýjum og verðmætum geirum. Náttúruauðlindir landsins og mjög hæft og menntað vinnuafl sem býr yfir sveigjanleika og aðlögunarhæfni getur aukið samkeppnishæfi og seiglu íslensks efnahagslífs.

Sem gátt Íslands gegna Suðurnesin mikilvægu hlutverki í þessum umskiptum með því að hýsa nú þegar lykilfyrirtæki í rannsóknum og þróun, flugi, ferðaþjónustu, sjávarútvegi og hátækniiðnaði.

Keflavíkurflugvöllur og tengd starfsemi eru langstærsti atvinnurekandinn á svæðinu. Efnahagslíf svæðisins reiðir sig á flugvöllinn, sem gerir hagkerfið mjög viðkvæmt fyrir ytri áföllum.

Fyrirtækjastærð á Suðurnesjum er tiltölulega lítil, að meðaltali um 2,3 starfsmenn á hvert fyrirtæki. Smærri fyrirtæki eru almennt viðkvæmari fyrir áföllum en eru þó móttækilegri fyrir breytingum.

Íslenskur útflutningur byggist helst á sjávarútvegsafurðum og áli, sem eru 77% af heildarútflutningi frá Íslandi. Til að vera ekki of háð þessum greinum þarf að auka fjölbreytni og þróa verðmætar greinar sem ekki reiða sig á náttúruauðlindir.

Helguvíkurhöfn er stærsta hafnarsvæði Suðurnesja. Hún er í aðeins 4 km fjarlægð frá Keflavíkurflugvelli.

Bein erlend fjárfesting (FDI) á Íslandi hefur dregist saman um meira en 500% á milli áranna 2010 og 2020. Stærstu erlendu fjárfestingarnar árið 2020 voru frá Noregi og Danmörku.

Hátt hlutfall íbúa í Reykjanesbæ og Suðurnesjabæ eru yngra fólk og fólk á vinnualdri.

Fjögur meginmarkmið viðskipta- og iðnaðarstefnu:

Aukin fjölbreytni í iðnaði og starfsemi mun hjálpa svæðinu og Íslandi að laða að nýja fjárfestingu í verðmætum geirum. Miklir möguleikar eru á að endurmennta núverandi starfsfólk og laða að nýtt fólk í nýjar atvinnugreinar.

<ul><li>Þróa grænan iðngarð í Helguvík-Bergvík</li><li>Bæta samgöngur og tengingar milli Ásbrúar og Helguvíkur-Bergvíkur til að búa svæðin undir nýja þróun og aukna starfsemi</li><li>Tryggja afhendingaröryggi endurnýjanlegrar raforku með fullnægjandi orkuflutningslínum til og frá svæðinu</li><li>Veita alla helstu þjónustu fyrir alþjóðlega fjárfesta á einum stað</li></ul>

<ul><li>Verður búið að byggja upp fjölbreytta starfsemi og iðnað á svæðinu, sem eykur viðnámsþrótt gegn efnahagslegum áföllum af völdum til dæmis loftslagsbreytinga og heimsfaraldurs</li><li>Munu einstakir eiginleikar svæðisins vera grundvöllur velgengni þess. Þar má nefna eiginleika eins og endurnýjanlega orku, ungt og fjölbreytt vinnuafl og áherslu á sjálfbærni</li><li>Munu verðmætir geirar laða að beina erlenda fjárfestingu (FDI) og einkafjárfestingu frá íslenskum fyrirtækjum</li><li>Hefur skapast öflugt samstarf og tengslanet milli alþjóðlegra og staðbundinna aðila, til dæmis milli sveitarfélaganna á svæðinu og aðila í einkageiranum</li></ul>

Með sköpun viðskiptatækifæra í verðmætum, vistvænum hátækniiðnaði verða mjög jákvæð áhrif á efnahagslíf svæðisins til framtíðar. Aðstæður henta vel fyrir lóðréttan landbúnað, sjávarlíftækni og flugtækni. Háþróuð vistvæn starfsemi verður í fararbroddi við að uppfylla sjálfbærnimarkmið Sameinuðu þjóðanna og hagvaxtarmarkmið íslenska ríkisins.

<ul><li>Veita hvata (t.d. skattafslátt fyrir rannsókna- og þróunarstarfsemi) til að laða að vistvænar fjárfestingar</li><li>Grænir iðngarðar – umgjörð sem styður við hringrásarhagkerfi, notkun hreinnar orku og sem minnsta sóun á svæðum þar sem iðnaður og starfsemi fara fram</li><li>Bjóða upp á aðlaðandi búsetuskilyrði og vinnustaði, námstækifæri, heilbrigðisþjónustu og afþreyingu til að laða að innlent og erlent hæfileikafólk</li></ul>

<ul><li>stuðlað að markmiðum Íslands um að ná kolefnishlutleysi fyrir 2040 og draga úr losun gróðurhúsalofttegunda um 40% fyrir 2030</li><li>miðstöð fyrir hreinan iðnað, hringrásarhagkerfi og vistvæna orkutækni</li><li>aðdráttarafl fyrir grænt fjármagn til landsins til að fjárfesta í framtíðartækni</li><li>varanlegt iðnaðar- og þekkingarsamstarf milli fyrirtækja, háskóla og stjórnvalda á grundvelli sameiginlegra vegvísa á sviði tækni og vísinda</li></ul>

Alþjóðlega samkeppnishæft umhverfi fyrir viðskipti og starfsemi er mikilvægt til að auka fjölbreytni í atvinnulífinu, byggja upp ný fyrirtæki og hæft vinnuafl. Slíkar aðstæður má skapa með því að nýta opinbert fjármagn til að laða að einkafjárfestingu. Alþjóðlega samkeppnishæft umhverfi fyrir viðskipti og starfsemi er síður háð útflutningi og styður við öfluga aðfangakeðju í innlendum iðnaði.

<ul><li>Bæta aðgengi að alþjóðlegum markaði</li><li>Hagnýta megin flugleiðir og fríverslunarsamninga</li><li>Styrkja fjölþættar tengingar milli Keflavíkurflugvallar og Helguvíkur-Bergvíkursvæðisins</li><li>Bjóða upp á frábær búsetuskilyrði og vinnustaði, góða skóla, heilbrigðisþjónustu, menningu og afþreyingu</li><li>Gera Ísland að svæðisbundinni eldsneytisstöð fyrir áfyllingu á sjálfbæru flugvélaeldsneyti (SAF)</li></ul>

<ul><li>leiðandi alþjóðlega í viðskiptum og iðnaði tengdum hátækni, þekkingu og vistvænni tækni</li><li>í stakk búið til að nýta tækifæri sem skapast vegna þeirra fjölbreyttu flutningamöguleika sem þar er að finna, með öflugu vöruflutningakerfi sem byggir á innviðum svæðisins fyrir land- sjó- og flugflutninga</li><li>miðstöð heildstæðrar og skilvirkrar vöruflutningastarfsemi sem nýtir háþróaða og nútímalega aðstöðu á Keflavíkurflugvelli og í Helguvíkurhöfn</li><li>mikilvæg útflutnings- og innflutningsmiðstöð milli Norður-Ameríku og Norðurlandanna</li></ul>

Vöxtur samfélagsins í heild felur í sér að tækifæri til hagvaxtar dreifast af sanngirni um svæðið allt og að allir einstaklingar njóti góðs af. Það dregur úr ójöfnuði, styrkir atvinnulíf á svæðinu og býr til öflugt samfélag.

<ul><li>Bjóða íbúum tækifæri til starfsþjálfunar og endurmenntunar</li><li>Efla samstarf atvinnulífs og menntastofnana</li><li>Styrkja staðbundnar aðfangakeðjur sem tengjast nýrri iðnaðarstarfsemi</li><li>Að nauðsynleg stuðningsþjónusta við íbúa og atvinnulíf verði aðgengileg á svæðinu</li></ul>

<ul><li>vera miðstöð á heimsmælikvarða fyrir rannsóknir og þróun, starfs- og færniþjálfun</li><li>hlúa að öflugu vistkerfi hagsmunaaðila, svo sem íbúa, fyrirtækja og sveitarfélaga, sem tengjast innbyrðis, bæta upp og styðja hvert við annað</li><li>vera velmegandi svæði þar sem efnahags- og atvinnulíf er blómlegt og lífskjör og lífsgæði með því sem best gerist</li><li>stuðla að auknu og varanlegu samstarfi sveitarfélaga á Suðurnesjum, með sameiginlegum verkefnum sem snúa að því að byggja upp færni og laða að fjárfestingu</li></ul>

Til að árangur náist er mikilvægt að viðskipta- og iðnaðarstefnan leggi áherslu á atvinnugeira sem hafa mikla möguleika til að dafna á svæðinu. 
Atvinnugreinar og öll lykilstarfsemi voru valin út frá valramma. Þessar greinar voru metnar út frá núverandi efnahagslegri frammistöðu þeirra á Íslandi (erlendri fjárfestingu, störfum, viðskiptum, hlutdeild í landsframleiðslu), framtíðar markaðstækifærum, samsvörun við fjárfestingarkröfur, möguleikum á að hagnýta styrkleika svæðisins, tengingu við flug, markaðsaðgangi og endurgjöf frá helstu hagsmunaaðilum.

Til að styðja við markmið viðskipta- og iðnaðarstefnunnar hafa verið skilgreindar lykilgreinar sem þykja henta vel á svæðinu. Sem dæmi um tækifæri í framleiðslu má nefna lóðréttan landbúnað, líftækni, framleiðslu koltrefjahluta, vetnisframleiðslu, framleiðslu á sjálfbæru flugvélaeldsneyti og fiskeldi á landi. Í þjónustugeiranum eru móttökumiðstöð ferðamanna, fjölnotahús undir t.d. ráðstefnur og sveigjanlegt skrifstofuhúsnæði meðal þeirra tækifæra sem talin eru henta fyrir svæðið.

Í stefnunni er horft til verðmætrar starfsemi, framsækins rannsóknar- og þróunarumhverfis, hugmyndafræði hringrásarhagkerfis og þess að samfélögin á svæðinu vaxi og þróist í takt við aukna starfsemi, þekkingu og tækifæri. Þekkingarstefnan verður þróuð samhliða viðskipta- og iðnaðarstefnunni til að tryggja að nærsamfélagið eigi hlutdeild í og njóti góðs af þeirri færni og þjálfun sem nýjar atvinnugreinar krefjast.
Í viðskipta- og iðnaðarstefnunni er litið á vaxtarmöguleika Suðurnesja sem öfluga viðbót sem styður við atvinnu- og efnahagslíf höfuðborgarsvæðisins. Til grundvallar stefnunni er skuldbinding Íslands við sjálfbærnimarkmið Sameinuðu þjóðanna (SÞ) og kolefnishlutlausa framtíð.

Þær aðgerðir og starfsemi sem lagðar eru til í viðskipta- og iðnaðarstefnu munu hafa umtalsverð félags- og efnahagsleg áhrif á atvinnulíf á Suðurnesjum, styðja við fjölbreytni í iðnaði og verðmæt störf. Ávinningurinn felur einnig í sér tækifæri í aðfangakeðjunni sem skapast í innlendu hagkerfi til að styðja við þessar atvinnugreinar á svæðinu. 
Með samþættingu viðskipta- og iðnaðarstefnu og annarra stefnumiða, sérstaklega þekkingarstefnu, er stuðlað að jafnari dreifingu samfélags- og efnahagslegs ávinnings af aukinni starfsemi. Það ýtir undir seiglu og sjálfbærni í efnahagslífi svæðisins.

að um 40 hektarar lands á svæðinu verði notaðir til þróunar og uppbyggingar starfsemi og framleiðslu. Þetta mun hjálpa til við að laða að ný fyrirtæki og auka fjölbreytni í atvinnulífinu á staðnum.

að um 134 milljörðum króna verði varið til framkvæmda á árunum 2023 – 2050 og tæplega 1.400 stöðugildi skapist í byggingarstörfum.

hafa skapað um 4.900 stöðugildi varanlegra starfa í rekstri á svæðinu. Einnig er líklegt að fleiri störf bætist við tengd vistvæna iðngarðinum, eftir því sem fleiri aðilar staðsetja sig á svæðinu.

skila um 24,5 milljörðum króna í nettólaun á ári og yfir 10 milljörðum króna í skatttekjur einstaklinga á ári.

skila um 1,2 milljörðum króna á ári árið 2035 og 6,7 milljörðum króna á ári árið 2050 í leigutekjur þegar allar lóðir eru setnar.

<ul><li>Eitt meginmarkmið viðskipta- og iðnaðarstefnunnar er að svæðið nái að stimpla sig inn á alþjóðavísu sem mikilvægur staður fyrir viðskipti og starfsemi, þar sem byggt er á helstu kostum íslensks atvinnu- og efnahagslífs.</li><li>Vistvæni iðngarðurinn verður miðpunktur hringrásarstarfsemi á svæðinu. Iðngarðurinn mun laða að ný fyrirtæki og fjárfestingu á svæðið og stuðla að sjálfbærum vexti og þróun.</li><li>Viðskipta- og iðnaðarstefnan og þær aðgerðir sem í henni felast munu efla samkeppnishæfi Íslands. Fyrirhuguð starfsemi mun laða að ný fyrirtæki, auk fjölbreyttari og verðmætari starfa, sem styrkir efnahagslegan viðnámsþrótt.</li><li>Ísland tekur almennt vel á móti nýjum fyrirtækjum, en samkvæmt EoDB mati (Ease of Doing Business Index) er helsta fyrirstaða nýrrar starfsemi aðgengi að lánsfé og erfiðleikar í sambandi við veitingu byggingarleyfa. Með því að samþætta skipulagsáætlanir og laða að aukna erlenda fjárfestingu líkt og gert er ráð fyrir í þróunaráætluninni má ryðja slíkum hindrunum úr vegi.</li></ul>

K64 Industry strategy

Viltu vita meira?

Hér geturðu nálgast viðskipta- og iðnaðarstefnu K64

Meðhöndlun persónuupplýsinga

K64 er heildstæð efnahags- og skipulagsleg þróunaráætlun fyrir svæðið í kringum Keflavíkurflugvöll, mikilvægustu gátt Íslands við umheiminn. Í þróunaráætlun K64 nefnist svæðið Keflavíkurflugvallarsvæðið eða Keflavik Airport area. K64 rammar inn markmiðadrifna þróun á þessu lykilsvæði sem var unnin í nánu samráði við nærliggjandi sveitarfélög og yfirvöld flugmála á Íslandi. Grunn tilgangur K64 er að nýta betur þá miklu möguleika sem felast í nándinni við alþjóðaflugvöll sem getur verið efnahagslegur drifkraftur og einng að samræma áætlanir margra aðila með ólík markmið til að ná að skapa sterka heild með sjálfbæra þróun að leiðarljósi.

Stefnumið

Blómlegt hagkerfi fyrir vaxandi íbúafjölda

Samhengi

Grundvöllur iðnaðar

Vistvæn hátæknistarfsemi

Alþjóðlega samkeppnishæft umhverfi fyrir viðskipti og starfsemi

Tryggja að allir íbúar og samfélög vaxi saman

Val á milli atvinnugreina

Áætlun og aðgerðir

Efnahagsleg áhrif af starfsemi

Áhrif viðskipta- og iðnaðarstefnu

Stefnum­ið

Blómlegt hagkerfi fyrir vaxandi íbúafjölda

Samhengi

Grundvöllur iðnaðar

Vistvæn hátæknistarfsemi

Alþjóðlega samkeppnishæft umhverfi fyrir viðskipti og starfsemi

Tryggja að allir íbúar og samfélög vaxi saman

Val á milli atvinnugreina

Áætlun og aðgerðir

Efnahagsleg áhrif af starfsemi

Áhrif viðskipta- og iðnaðarstefnu

Stefnumið